przed wiekami
  • sześciopak
    17.09.2008
    17.09.2008
    Szanowni Państwo, mój niepokój wzbudzają słowa typu sześciopak. W języku potocznym funkcjonują one na pewno, ale co zrobić z takim słowem w tekście do druku, zostawić? I czy poprawny byłby też zapis z cyfrą na początku?
    Agnieszka Kajak
  • tarnogórski, tarnogórzanin

    8.05.2023
    8.05.2023

    Szanowni państwo,

    jestem mieszkańcem Tarnowskich Gór, a więc tarnogórzaninem. Moje pytanie brzmi, dlaczego „tarnogórzaninem”, a nie „tarnowskogórzaninem” albo „tarnowsko górzaninem”? Podobnie sprawa wygląda z przymiotnikiem „tarnogórski”.

    Pozdrawiam,

    Jakub C.

  • tnie i ciął
    13.10.2014
    13.10.2014
    Witam!
    Od dawna nurtuje mnie sprawa czasownika ciąć, którego rdzeń zmienia się w zależności od formy gramatycznej. Mówimy: pocięty papier, on ciął, będziemy ciąć, ale również: tnące nożyczki, ja potnę, ona tnie. Czy kiedyś były to dwa czasowniki o odmiennych znaczeniach?
    Z góry dziękuję
    Michalina Wrzalik
  • Trzy zadania z genetyki
    7.07.2016
    7.07.2016
    Szanowna Redakcjo,
    chciałabym prosić o pomoc w poprawnym zapisie zdań. Czy szyk wyrazów w zdaniu i interpunkcja są poprawne? Co należy zmienić?
    1. Dotychczas poznane istotne prognostycznie czynniki genetyczne obejmują różne mutacje genu Rb.
    2. Do znanych najbardziej niekorzystnych czynników rokowniczych należą (należy?) wiek powyżej 1. roku życia i podwyższona liczba neutrofilii (neutrofilów?).
    3. Inne szeroko badane czynniki prognostyczne obejmują długość telomerów i telomeraz.


  • Współczesna polszczyzna, czyli jaka?
    24.10.2005
    24.10.2005
    Witam serdecznie,
    Chciałbym się spytać, jak mam rozumieć stwierdzenie „współczesna polszczyzna”. Współczesna, czyli ta którą się porozumiewamy w dzisiejszych czasach (ale takie twierdzenie jest pojemne i niejednoznaczne). Czy słusznym jest datowanie owej „współczesności” od roku 1989 (tak jak to robimy z literaturą)? Proszę o zasadę periodyzacyjną, jaką należy przyjąć przy takim określeniu.
    pozdrawiam,
    Dariusz Komorniczak
  • Wyrażenia i wyrazy: mozartowskie symfonie, schubertowskie tria; brahmsista, beethovenista, chopiniści
    9.05.2017
    9.05.2017
    Mam pytanie o poprawną pisownię słów, które pochodzą od nazwisk kompozytorów muzycznych.
    Przymiotniki – powinno się je pisać wielką czy małą literą? Np. mozartowskie symfonie, schubertowskie tria? W literaturze specjalistycznej spotykam pisownię wielką literą: utwory Beethovenowskie, opery Moniuszkowskie.
    Rzeczowniki – brahmsista (od: Brahms), beethovenista (od: Beethoven), chopiniści (od: Chopin). Czy taka forma jest poprawna? Czy obowiązują określone reguły w konstruowaniu takich form?
  • Zapis liczebników porządkowych

    27.01.2024
    27.01.2024

    Właściwie jest to bardziej pytanie, niż prośba o poradę, ale to zagadnienie mnie dość interesuje, a nigdzie nie potrafię znaleźć na nie odpowiedzi.

    Otóż konstrukcja liczebników liczbowo-słownych taka jak „4-ty”, „15-ta”, „200-ny” jest niepoprawna, jednak za czasów II Rzeczypospolitej była ona używana powszechnie (np. w tytule piosenki Eugeniusza Bodo „Umówiłem się z nią na 9-tą”); (nawet mój dziadek uczył mnie, że zapis ten jest poprawny).

    Jestem bardzo ciekaw, dlaczego uznano ją za błędną, skoro na pierwszy rzut oka jest ona niezwykle praktyczna.


    Pozdrawiam,

    Dominik Maksymilian

  • zapis tekstów gwarowych
    9.10.2008
    9.10.2008
    Czy w tekście stylizowanym na mowę górali należy ch zamieniać na h? Taką ortografię można znaleźć u Tetmajera (Na skalnym Podhalu), gdzie są brzuhy, hłopy, Hohołów, ciho, phał, rahować, hmury… Czy dotyczy to każdego ch? (Przykładowo Chełmża i Tarchomin w takim tekście byłyby Hełmżą i Tarhominem?).
    Jeszcze bardziej tajemnicze jest rozróżnianie przez Tetmajera narratorskiego Dunajca od cytowanego Dónajca, podczas gdy generalnie u zachowuje – jakie jest tego wytłumaczenie?
  • Zbędny dwukropek

    10.12.2021
    10.12.2021

    Dzień dobry,

    mam pytanie odnośnie wykorzystania dwukropka w przytaczaniu czyichś słów. Jak udało mi się odnaleźć w Słowniku interpunkcyjnym języka polskiego z zasadami przestankowania J. Podrackiego: „dwukropek stawia się głównie przed przytoczeniem cudzych lub własnych słów”. Pytanie rodzi się, gdy przytaczamy fragment zawierający jedno słowo, np.

    Czym jest: „to”?

    Czy w takiej sytuacji również należy stawiać dwukropek?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego